Rehabilitacja po wybiciu palca: ćwiczenia i metody regeneracji

Wybicie palca to jeden z najczęstszych urazów. Może do niego dojść bardzo łatwo, np. po niefortunnym upadku czy podczas gry w siatkówkę lub koszykówkę. Co świadczy o tym, że palec jest wybity? Jak wygląda pierwsza pomoc i rehabilitacja po takim wypadku? Wyjaśniamy.

Co to znaczy, że palec jest wybity?

Wybicie palca to tak naprawdę potoczne określenie na zwichnięcie paliczków. Chodzi o przypadek, w którym kości palców wysuną się poza fizjologiczne położenie stawu paliczkowego. Dochodzi do niego, wówczas gdy siła nacisku na kości palców jest większa niż wytrzymałość więzadeł otaczających staw, a także torebki stawowej [1].

Objawy wybitego palca

Objawy zwichnięcia stawów paliczkowych są łatwe do rozpoznania. Najczęściej pojawiają się[1]:

• silny ból w okolicach stawu;
• odkształcenie palca;
• obrzęk;
• problemy z poruszaniem stawów palca u ręki.

Warto jednak podkreślić, że zwichnięcie może dawać podobne objawy jak złamanie[2] czy stłuczenie. Dlatego po udzieleniu pierwszej pomocy (zastosowaniu miejscowo preparatu przeciwbólowego, np. Diky, zawierającego 4% diklofenaku[4], unieruchomieniu palca po kontuzji i uniesieniu dłoni ponad poziom klatki piersiowej) należy udać się do lekarza. Ten po oględzinach kończyny wykona najczęściej RTG i postawi precyzyjną diagnozę.

Leczenie wybitego palca u ręki

Jeżeli doszło do zwichnięcia palca, sama pierwsza pomoc nie wystarczy. W kolejnych krokach najczęściej następuje[1]:

• nastawienie stawu, zazwyczaj w warunkach ambulatoryjnych;
• usztywnienie palca — zastosowany zostanie opatrunek w postaci ortezy, która ograniczy ruchomość stawu paliczkowego i wspomóc tym samym jego bezproblemową regenerację. Czas noszenia opatrunku gipsowego to najczęściej ok. 6 tygodni [3].

Po tym czasie konieczna jest również rehabilitacja.

Rehabilitacja palca u ręki po zwichnięciu: jak wygląda?

Rehabilitację ruchową zwichniętego palca powinno się rozpocząć możliwie najwcześniej, ale z zachowaniem okresu na regenerację stawu [3]. Fizykoterapia ma na celu przywrócenie sprawności i ruchomości obszarowi objętemu urazem. Obejmuje ona wykonywanie czynnych i biernych ćwiczeń zakresu ruchomości. Rozpoczynają się one zazwyczaj ok. 6 tygodni po urazie [3]. Charakter pracy z pacjentem jest jednak uzależniony od tego, do jakiego dokładnie urazu doszło. Przykładowo:

• jeżeli miało miejsce zwichnięcie grzbietowe proksymalnego stawu międzypaliczkowego, początkowo stosuje się szynę grzbietową blokującą ze zgięciem bliższego stawu pod kątem 30 stopni. Po 3 tygodniach rozpoczyna się zwiększanie kąta, aż do pełnego wyprostu szyny. Po tym terminie rozpoczyna się ćwiczenia ruchomości i wzmacniające;
• gdy zwichnięcie objęło ponad 50% powierzchni stawowej, szyna blokująca jest usuwana po 5 tygodniach, ale w międzyczasie rozpoczyna się czynne ćwiczenia, które będą kontynuowane po pozbyciu się usztywnienia[3].

Szczegóły ćwiczeń palca uzgadnia z pacjentem specjalista. Są one przeprowadzane w gabinecie fizjoterapii, a następnie również w domu, zgodnie z instrukcjami rehabilitanta. Regularna praca nad poprawą ruchomości palca pozwala z czasem przywrócić mu pełną sprawność. Warto więc zadbać o stosowanie się do wskazówek lekarza ortopedy oraz fizjoterapeuty.

Podsumowując wybicie to uraz palca, który nie należy do grupy poważnych. Mimo to, powrót do zdrowia po jego doznaniu zależy od sposobu postępowania po kontuzji. Warto przede wszystkim zadbać o szybkie przeprowadzenie konsultacji ze specjalistą i podążanie za jego zaleceniami. Dzięki temu nie tylko szybko znikną ból i opuchlizna, ale i palec powróci do anatomicznego kształtu oraz pełnej sprawności.

Przygotowane w ramach płatnej promocji marki Diky.

Bibliografia:

[1] Sułko J. Zwichnięcie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, dostęp online 29.06.23 r. https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/165512,zwichniecie

[2] Sułko J., Złamanie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, dostęp online 29.06.23 r. https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/165537,zlamanie

[3] Rosińska D., Rosiński M., Leczenie ograniczeń ruchomości stawów ręki po przebytych urazach ortopedycznych i zabiegach operacyjnych, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja 10/2014, s. 28-35.

[4] strona Dikyspray.pl, dostęp 29.06.2023 r.